Is bentùrgios in Bosa e in àteros logos Sardigna – Is bentrùrgios oramai ant agatadu acasàgiu in Bosa: paris cun is comunes de Biddanoa Monteleone, Sindia, Putumajore, S’Alighera e Itireddu, sa tzitadedda de Pianalza est unu de is logos chi acasàgiat s’ùnica colònia autòctona abarrada in Itàlia.
E in Bosa etotu in santugaine de su 2023 ddoe ant fatu unu tzensimentu a intro de su progetu “LIFE Safe for Vultures” pro bìere cantu est manna sa populatzione de is bentùrgios in Sardigna, chi proponet un’istùdiu demogràficu de custos animales pro averiguare su profetu de is interventos acumpridos pro s’amparu de custa genia de pugiones afarrancadores.
Segundu is datos, regortos fintzas in is àteros comunes de sa colònia e in Orthullè e Biddesatu, in ue sunt traballende pro torrare a pònnere custa casta de animales, su nùmeru de bentrùrgios in Sardigna si contat intra de 332 e 378. Su livellu de crèschida cunforma a su 2022 est duncas de s’11,8%.
Su progetu, in prus, nd’at fatu essire a campu chi is bentùrgios de su logu e cussos portados gràtzias a interventos de populamentu nou nche resurtant a bìvere bene paris. In is sartos de Bosa si contant difatis sete lobas ammisturadas, prus àteras duas chi ant bidu in sartu de S’Alighera.
Comente ant naradu is promovidores de su progetu, su sutzessu de sa riprodutzione e sa produtividade ant connotu un’ismèngua lèbia de su 2,47% e de su 5,71% cunforma a su 2022. “Custu est acontèssidu pro more de una crèschida de su livellu de mortalidade in antis de sa nàschida, cun unu livellu de mortalidade a pustis de sa nàschida de su 3,5”, ant naradu is de sa LIFE. “Si biet, in prus, chi in is logos in ue ddoe sunt tropu fainas umanas is lobas de pùgiones ddoe andant, ma a pustis abbandonant su niu, mentras in is logos isulados o malos, comente in is contras de roca oru oru de mare, sa cria de is pugioneddos andat mègius”.
Antoni Nàtziu Garau
Faina fata cun s’agiudu de sa Regione Sardigna – IMPRENTAS 2023-2024 – L.R. 22/2018, art. 22.
